تحلیلی بر معماری مکشوفه از نخستین فصل کاوش بنای قِلا گوری رَماوند

در این نوشته آثار معماری مکشوفه از نخستین فصل کاوش های اضطراری محوطۀ باستانی قلا گوری رماوند 1 در سال 1389 معرفی شده است. این کاوش ها با انگیزۀ نجات بخشی این محوطه از خطر آبگیری سد سیمره انجام گرفت. هدف اصلی در این کاو شها مستندسازی آثار منقول و غیر منقول و نجات بخشی آنها قبل از آبگیری سد سیمره و انهدام آنها بود. طرح کاوش نجات بخشی محوطۀ قلاگوری رماوند در اوایل پاییز سال 1389 به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان و با اخذ مجوز از پژوهشکدۀ باستان شناسی آغاز شد. کاوش در این محوطه به دلیل وجود اثر ارزشمندِ معماری به روش ارگانیک صورت گرفت و با توجه به محدودیتِ زمان، بخش اندکی از این بنا کاوش شد و هیئت کاوش موفق به آزادسازی و خاک برداری کامل بنا نشد. در نتیجه ادامۀ حفاری به فصل دوم موکول شد. در این فصل کاوش به چهار کارگاه با ابعاد 5×5 متر محدود شد و حاصل آن آزادسازی قسمت هایی از یک بنا با چهار فضای مرتبط به هم بود. اجزای معماری مکشوفه از یک فضای رابط در شمال ترانشه با جهت شرقی  غربی تشکیل شده است که به دو اتاق موازی با جهت شمالی جنوبی راه دارد .این دو اتاق نیز در ضلع جنوبی به یک اتاق ستون دار با جهت شرقی غربی منتهی می شوند. این مقاله با رویکردی تاریخی  فرهنگی و با استفاده از روش های مطالعات میدانی و کتابخانه ای تهیه و تدوین شده است. در این بین کوشش شد تا پس از توصیف فضاهای معماری و مراحل کاوش، بر اساس گزینه های دست هبندی شده و مقایسۀ تطبیقی با چند بنای مشابه و همجوار از جمله محوطه های برزقاوله 2 و خانۀ اربابی دره شهر به تحلیل و شناخت هر چه بهتر عناصر ساختاری این بنا که مربوط به دوران ساسانی است، بپردازیم.